آب استارت
30 بهمن 1403
برنامه غذایی برنج
4 اسفند 1403
کرم خراط یا شب پره فری آفتی است که لارو یا نوزاد آن چوبخوار بوده و در تنه‌ی درختان حفره‌های عمیقی ایجاد می‌کند که منجر به خسارت و تضعیف درختان می‌شود. بسته به شدت تغذیه لاروها، میزان خسارت می‌تواند تا حدی بالا برود که درخت را از پای در آورد. در مناطق مختلف کشور اکثر درختان میوه مانند سیب، گلابی، گردو و … مورد حمله این آفت قرار می‌گیرند. باتوجه به اهمیت خسارات سنگین این آفت، قرار است در این مقاله به راهکارهای مبارزه با کرم خراط بپردازیم.
نحوه خسارت کرم خراط
کرم خراط بیش از 150 گونه میزبان دارد و به اکثر درخت‌های مثمر، غیرمثمر و نهالستان‌ها حمله می‌کند. خسارت این آفت از زمان خارج شدن از تخم‌ها شروع می‌شود و تا آخرین مرحله رشد ادامه دارد. معمولا با توجه به تغییر تغذیه ممکن است لاروها چندین بار در شاخه‌های فرعی جای خود را عوض کنند و بعد از کامل‌تر شدن، به تنه‌ی اصلی نفوذ کنند.
آثار تغذیه گیاهی در کنترل کرم خراط
کرم‌های خراط یک آفت چوبخوار بوده و با حمله به بافت‌های چوبی منجر به ایجاد صدمه بر درخت می‌شوند و می‌توانند درخت را به صورت کامل از بین برده و باعث خشک شدن دائمی آن شوند. طبیعتا با توجه به نحوه‌ی زندگی و رژیم غذایی این آفت، برنامه‌ی تغذیه گیاهی بسیار موثر خواهد بود. به طور مثال کودهای حاوی عناصری همچون پتاسیم، سیلیسیم، کلسیم و… افزایش مقاومت درختان در برابر این آفت و سایر آفات را در پی خواهند داشت. دیگر عناصر شیمیایی نیز حائز اهمیت هستند و مورد مصرف قرار می‌گیرند، اما دلیل اصلی اهمیت مواد غذایی در این رابطه افزایش گردش شیره گیاهی و حفظ کیفیت بافت آبکش می‌باشد. این مسئله کمک زیادی به افزایش شادابی و مقاومت درخت می‌کند که در عمل تغذیه آفت کرم خراط را دشوارتر خواهد کرد.
روش های پیشگیری از خسارت کرم خراط
- رعایت بهداشت باغ (هرس به موقع و جمع‌آوری شاخه‌ها و میوه‌های آلوده)
- اجرای صحیح و اصولی روش‌های باغبانی (انتخاب نهال باکیفیت و کاشت صحیح)
- رعایت فواصل و داشتن آبیاری منظم (آبیاری مناسب با توجه به سن و شرایط درخت)
- کاشت صحیح درخت و نظم کاشت درخت (رعایت فواصل کاشت درخت در زمان احداث باغ)
- شخم و بیل زدن اطراف درختان (شخم زدن باغ باعث افزایش جذب، نفوذ پذیری و کیفیت بهتر خاک خواهد شد)
- کوددهی کافی و تقویت به موقع درختان (مصرف چالکودها و محلول‌پاشی و کود آبیاری به وسیله‌ی کود باکیفیت و تخصصی)
روش های مبارزه و کنترل کرم خراط
تا به اینجا سعی کردیم با مقدمه‌ای آسان، اطلاعات مفیدی از صفات کرم خراط در اختیار شما بگذاریم. اما در این مرحله قصد داریم تا راهکارها، شیوه‌های سنتی و نوین مبارزه و کنترل کرم خراط را به شما معرفی کنیم.
1- استفاده از دشمنان طبیعی آفات
یکی از عوامل مفیدی که در باغات حضور دارند، دشمنان طبیعی آفات هستند. که به تنظیم جمعیت آفات کمک قابل توجهی می‌کنند. از دشمان طبیعی می‌توان به مورچه‌ها، کفشدوزک‌ها، عنکبوت‌ها و برخی زنبورها اشاره کرد که متاسفانه با افزایش سوء مصرف سموم شیمیایی، این حشرات مفید در خیلی از باغات و مزارع از بین می‌روند و این اشتباه بزرگ منجر به طغیان آفاتی همچون کرم خراط و … خواهد شد.
2- عوامل فیزیکی و محیطی
بیشتر لاروهای این آفت به برودت هوا و سرمای زیر صفر حساسیت شدیدی دارند. معمولا در سال‌هایی که زمستان‌های سرد را پشت سر می‌گذاریم کاهش جمعیت آفت کاملا مشهود است. یکی دیگر از عواملی که باعث تشدید این آفت می‌شود تنش خشکی و کاهش منابع آبی بوده که نفوذ آفت را به بافت درخت آسان تر می‌کند و باعث طغیان آن می‌شود.
3- کنترل کرم خراط با روش های مکانیکی
- مسدود کردن سوراخ‌های لاروی به وسیله خاک گل شده
- مسدود کردن سوراخ‌های لاروی به وسیله‌ی ترکیبات آهکی
- مسدود کردن سوراخ‌های لاروی به وسیله مفتول فلزی قابل انعطاف
کنترل کرم خراط با استفاده از روش‌های رفتاری (صفات زیستی)
1- تله های نوری:
این تله‌ها بر اساس جلب شب پره‌ها به طرف نور کار می‌کنند. در شکار هر دو جنس نر و ماده کاربرد دارد اما عمدتا جنس نر در این نوع تله گرفتار می‌شود.
2- تله های فرمونی:
اساس کار این تله‌ها فرمون‌های جنسی می‌باشند. این تله‌ها برای جلب توجه شب‌پره‌های کرم خراط کارایی دارد و معمولا کنترل فرمونی در سه نوع شکار انبوه، اخلال جنسی و کشتن آفت انجام می‌شود.
کنترل شیمیایی کرم خراط
آخرین روش برای هر آفت و هر درختی کنترل شیمیایی است. کنترل شیمیایی بر آفت کرم خراط تاثیر مشخص و مطلوبی ندارد اما برخی از کشاورزان از آفت‌کش‌ها علیه سنین اولیه لاروی بر روی درخت استفاده می‌کنند. تزریق محلول‌های سمی تبخیر شونده (تدخینی) درون دالان‌های لاروی یکی دیگر از روش‌های مبارزه شیمیایی با کرم خراط است که تاثیر نسبتا بهتری نسبت به سایر روش‌های این نوع مبارزه دارد. تزریق خمیر سمی داخل حفره‌های ایجاد شده آخرین روش مبارزه شیمیایی به محسوب می‌شود که معمولا با سموم آفت‌کش ترکیب شده و به داخل حفره تزریق می‌شوند تا کرم خراط را به دام انداخته و آن را کنترل کنند.
کلام آخر
کرم خراط یکی از مهم‌ترین آفت چوبخوار در ایران و جهان بوده که سالانه خسارات زیادی را به همراه دارد. باتقویت درختان و رعایت کلیه اصول باغداری می‌توان از طغیان و حمله‌ی شدید این آفت جلوگیری کرد. اما در مرحله‌ی آخر می‌توان از روش و راهکارهای نام برده در این مقاله برای مبارزه و کنترل آفت کرم خراط استفاده نمود.
شرکت کیمیا کود پارس همواره در تلاش است تا با تولید محصولات کودی با کیفیت و ارائه مشاوره اصولی و نوین در تمامی مراحل باغداری و زراعت همراه شما کشاورزان و علاقه مندان به دنیای کشاورزی باشد.
نویسنده و تهیه کننده مقاله: جناب آقای مهندس علی قافله باشی
تولیدکننده انواع نهاده‌های کشاورزی
