درخت توت از جمله درختان محبوب و پرطرفدار در باغها و حیاطهای ایرانی است که میوههای خوشطعم و پرخاصیتی تولید میکند. اگر میخواهید درخت توت شما رشد بهتری داشته باشد، محصول بیشتری بدهد و میوههایش لذیذتر شوند، یکی از موثرترین روشها پیوند زدن است. در ادامه مطلب با کیمیا کود پارس همراه باشید تا با پیوند زدن درخت توت بیشتر آشنا شوید، همچنین نکات کلیدی و تجربیات ارزشمند باغداران موفق را با شما به اشتراک میگذاریم تا بهترین نتیجه را به دست آورید.
پیوند زدن درخت توت یعنی چه؟
پیوند زدن درخت توت به این معناست که شاخهای سالم و با کیفیت از یک درخت (که به آن پیوندک گفته میشود) را به شاخه یا تنه درخت دیگری (که پایه نام دارد) متصل میکنیم تا هر دو با هم رشد کنند و درختی جدید با ویژگیهای بهتر شکل بگیرد. هدف از این کار میتواند افزایش کیفیت و کمیت میوه، زودرسی میوه یا مقاومتر شدن درخت در برابر بیماریها باشد.
چرا باید درخت توت را پیوند بزنیم؟
پیوند زدن درخت توت دلایل متعددی دارد که در ادامه به مهمترین آنها اشاره میکنیم:
تقویت و سلامت بیشتر درختان: درختانی که پیوند زده میشوند، معمولاً مقاومت بالاتری در برابر سرما، خشکی و بیماریها دارند. پایههای قویتر، قادرند مواد مغذی بیشتری به شاخه پیوندی منتقل کنند و رشد آن را بهبود بخشند. این موضوع به ویژه در مناطقی با شرایط آب و هوایی سخت اهمیت فراوانی دارد.
افزایش کیفیت و کمیت میوه: پیوند زدن باعث میشود میوهها بیشتر، خوشطعمتر، بزرگتر و با کیفیتتر شوند. با استفاده از شاخههایی، از درختان مرغوب و پیوند زدن آنها بر روی پایههای مختلف، میتوانید محصولی یکنواخت و با کیفیت در باغ خود داشته باشید.
زودتر رسیدن میوه: درختان پیوندی نسبت به درختانی که از بذر رشد میکنند، زودتر به مرحله میوهدهی میرسند. در حالی که رشد درخت از بذر ممکن است سالها طول بکشد، درختان پیوندی معمولاً در ۲ تا ۳ سالگی شروع به میوه دادن میکنند که این موضوع برای باغداران بسیار حائز اهمیت است.
تکثیر درختان مرغوب: اگر درخت توت با کیفیتی دارید، میتوانید شاخههای آن را پیوند زده و درختان جدیدی با همان ویژگیها پرورش دهید. این روش باعث حفظ خصوصیات مطلوب و تولید درختانی با کیفیت مشابه میشود.
صرفهجویی در مصرف آب و هزینهها: درختان پیوندی معمولاً رشد بهتری دارند و نیاز کمتری به آب و سموم دارند. این موضوع در مناطق خشک و کمآب اهمیت زیادی دارد و همچنین هزینههای نگهداری را کاهش میدهد، زیرا درختان مقاومتر بوده و کمتر نیاز به درمانهای شیمیایی دارند.
جوانسازی درختان قدیمی: اگر درخت توت شما پیر شده یا محصولدهی آن کاهش یافته است، با پیوند زدن میتوانید آن را تازه و پرثمر کنید. این کار باعث افزایش عمر مفید درخت و بازگشت شادابی و باردهی آن میشود.
انواع روشهای پیوند زدن درخت توت
برای پیوند زدن درخت توت معمولاً از چند روش استفاده میشود که هر کدام مزایا و شرایط خاص خود را دارند:
1- پیوند شکمی (T) شکل
این نوع پیوند یکی از رایجترین روشهاست که در آن برش به شکل حرف T روی پایه ایجاد میشود و پیوندک در زیر پوست قرار میگیرد. این روش برای اوایل بهار یا اواخر تابستان مناسب است و به دلیل سادگی، محبوبیت زیادی دارد.
2- پیوند زبانهای
در این روش، سر پایه و پیوندک را به شکل زبانهای برش میدهند و آنها را در هم فرو میکنند. این روش برای زمانی مناسب است که قطر شاخهها تقریباً با هم برابر باشد و تماس چوب به چوب به خوبی برقرار شود.
3- پیوند وصلهای
در این روش، قطعهای از پوست به همراه جوانه از پیوندک جدا میشود و روی پایه قرار میگیرد. این روش برای زمانی مناسب است که پوست پایه به راحتی جدا میشود و معمولاً در اواخر بهار انجام میشود.
4- پیوند اسکنه ای
در این روش، شاخه پیوندک را مستقیماً روی شاخه بریده شده پایه قرار میدهند و محکم میبندند. این روش برای درختان جوان و شاخههای نازک مناسب است.
انتخاب پایه و پیوندک مناسب در پیوند درخت توت
یکی از حیاتیترین مراحل در فرآیند پیوند، انتخاب درست پایه و پیوندک است که نقش تعیینکنندهای در موفقیت کار دارد:
پایه: به شاخه یا تنه، درختی گفته میشود که پیوند روی آن انجام میگیرد. پایه باید سالم، تنومند و عاری از هرگونه بیماری باشد تا بتواند پیوندک را به خوبی حمایت کند. معمولاً درخت توت سفید به عنوان پایه انتخاب میشود، زیرا سازگاری بالاتری با انواع دیگر توتها دارد و شرایط رشد بهتری فراهم میکند.
پیوندک: شاخهای جوان و سالم از درختی است که قصد داریم ویژگیهای مطلوبش را به درخت جدید منتقل کنیم. بهترین پیوندک از شاخههای یکساله و تازه انتخاب میشود و قطر آن باید تقریباً با قطر پایه همخوانی داشته باشد تا اتصال بهتری برقرار شود.
انتخاب دقیق و هوشمندانه پایه و پیوندک، کلید موفقیت در پیوند زدن و رشد درختی سالم و پربار است.
ابزارهای لازم برای پیوند زدن
برای پیوند زدن به ابزارهای زیر نیاز دارید:
چاقوی پیوندزنی یا چاقوی تیز و تمیز
نوار پیوند: برای بستن محل پیوند
قیچی باغبانی: برای بریدن شاخهها
الکل یا مواد ضدعفونیکننده: برای تمیز کردن ابزارها
چسب باغبانی: اختیاری، برای پوشاندن محل پیوند
استفاده از ابزار تمیز و ضدعفونی شده باعث میشود احتمال انتقال بیماریها به حداقل برسد و پیوند بهتر گرفته شود.
مراحل گام به گام پیوند زدن درخت توت
انتخاب زمان مناسب بهترین زمان برای انجام پیوند، اوایل بهار است؛ زمانی که درخت هنوز در خواب زمستانی به سر میبرد و شیره گیاهی هنوز شروع به حرکت نکرده است. برخی باغداران نیز اواخر زمستان یا اوایل پاییز را زمان مناسبی برای پیوند میدانند.
آمادهسازی پایه روی شاخه یا تنه پایه، یک برش عمودی یا به شکل حرف T ایجاد کنید. این برش باید کاملاً دقیق و تمیز باشد تا پیوندک به خوبی در آن جای گیرد.
آماده کردن پیوندک شاخه پیوندک را به طول ۱۰ تا ۱۵ سانتیمتر ببرید. سپس پوست پایین شاخه را کمی جدا کنید تا چوب آن نمایان شود. این کار باعث میشود چوبهای پایه و پیوندک بهتر به هم بچسبند.
اتصال پیوندک به پایه پیوندک را داخل برش پایه قرار دهید به گونهای که چوبهای دو قسمت کاملاً در تماس باشند. این تماس چوب به چوب برای جریان شیره گیاهی و موفقیت پیوند بسیار حیاتی است.
بستن محل پیوند محل اتصال را با نوار مخصوص یا پارچهای محکم ببندید تا هوا وارد نشود و محل پیوند خشک نشود. در صورت امکان، از چسب باغبانی برای حفظ رطوبت محل پیوند استفاده کنید.
مراقبت پس از پیوند درخت را در مکانی نیمسایه قرار دهید و به صورت منظم آبیاری کنید. پس از ۲ تا ۴ هفته، اگر پیوند موفق باشد، جوانههای تازه رشد میکنند. وقتی جوانهها رشد کردند، نوار را باز کنید تا به شاخه آسیبی نرسد.
مراقبتهای مهم بعد از پیوند
تغذیه مناسب درخت با کودهای متعادل پس از رشد جوانهها
محافظت درخت در برابر بادهای شدید و تابش مستقیم آفتاب
آبیاری منظم و کافی به ویژه در هفتههای ابتدایی پس از پیوند
بررسی مرتب محل پیوند برای شناسایی علائم بیماری یا خشک شدن
جلوگیری از خشک شدن محل پیوند با استفاده از نوار و چسب باغبانی
نکات کلیدی برای موفقیت در پیوند زدن
قطر شاخههای پایه و پیوندک باید تقریباً برابر باشد.
اگر چند پیوند بزنید، احتمال موفقیت افزایش مییابد.
پایه و پیوندک باید سالم و عاری از هرگونه بیماری باشند.
محل پیوند را از نور مستقیم خورشید و باد شدید محافظت کنید.
اگر پیوند اول موفق نبود، ناامید نشوید و سال بعد دوباره تلاش کنید.
همیشه از چاقوی تیز و تمیز استفاده کنید تا برشها صاف و دقیق باشند.
پس از پیوند، مراقب باشید شاخهها خشک نشوند و به اندازه کافی آب دریافت کنند.