انار یک میوه بسیار پرطرفدار در بین ایرانیان است و تقاضای زیادی از سوی بازار برای این محصول وجود دارد. به همین دلیل بسیاری از باغداران اقدام به کاشت درختان انار کردهاند. این میوه از زمان کاشت تا برداشت چالشهای فراوانی را پشت سر میگذارد که یکی از مهمترین آنها در هنگام رسیدن میوه و قبل از برداشت است؛ ترکیدگی پوست میوه انار. ترک خوردن پوست انار یک عارضه بسیار مهم است زیرا نه تنها موجب کاهش بازار پسندی میوه و قیمت محصول نهایی میشود، بلکه منجر به ایجاد بیماریهای ثانویه و بعد از برداشت در هنگام انبار داری نیز خواهد شد. خب سوال اینجاست چرا پوست انار ترک میخورد؟ و چه باید کرد؟ تا انتهای این مقاله با ما باشید که به دقت دلایل و راهکارهای موجود را بررسی نماییم.
دلایل ترک خوردن پوست انار و کنترل آن
در تمامی مقالات و جلسات با باغداران انار کشور یک موضوع تکراری وجود دارد؛ عارضه ترکیدگی میوه انار. این عارضه سالانه حجم زیادی از محصول باغدارن را از بینبرده و خسارات زیادی را به آنها متحمل میکند. در ادامه به مهمترین دلایل ترک خوردگی میوه انار اشاره خواهد شد.
تنش آبیاری
مهم ترین دلیل برای ترگ خوردن پوست میوه به ویژه انار تنش آبیاری است. هنگامی که باغدارن برای آبیاری درختان باغ برنامه منظم آبیاری نداشته باشند و آبیاری به موقع برای درخت انار انجام نشود پوست میوه انار به دلیل عدم جذب آب به شدت خشک میشود. اکنوناگر درخت انار با دریافت یکباره آب به دلیل آبیاری یا بارش باران مواجه شود، گیاه شروع به جذب آب کرده و دانهها رشد کرده و پوست میوه که انعطاف لازم برای این رشد را ندارد ترک خرده و بازار پسندی محصول از بین میرود.
روش مبارزهبهترین راهکار برای مقابله با این مشکل اتخاذ برنامه منظم آبیاری بسته به بافت خاک و شرایط اقلیمی منطقه است. با این کار دیگر انار دچار تنش آبی نخواهد شد و ترک خوردگی روی پوست آن ایجاد نخواهد شد.
وزش بادهای گرم
بهترین اقلیم برای رشد انار مناطقی همراه با تابستانهایی گرم و زمستانهای سرد است. اما وزش بیش از حد بادهای گرم در فصل تشکیل و سایزگیری میوه باعث خشک شدن و از دست رفتن آب پوست میوه میشود. در این صورت اگر باغ شما در منطقهای احداث شده باشد که در فصل میوهدهی، وزش زیاد بادهای گرم وجود داشته باشد، با تمام مراقبتها باز هم در زمان سایزگیری میوه شاهد ترکیدگی پوست میوه هستیم.
روش مبارزهبرای جلوگیری از این مشکل، اگر هنوز باغ را احداث نکردهاید بهتر است شرایط اقلیمی زمین محل احداث باغ را بررسی کنید و در صورت مناسب بودن اقدام به احداث باغ نمایید. اما اگر باغ شما از قبل احداث شده است به منظور جلوگیری از برخورد مستقیم باد گرم به میوه از بادشکن برای دور باغ استفاده کنید.
برهم خوردن تعادل عناصر در گیاه
مصرف بیش از حد کودهای ازته منجر به رشد بیش از حد اندامهای داخلی میوهی انار شده که این رشد با انعطاف پوست میوه هم جهت نیست به همین منظور باید کودهای حاوی ازت را حتما با نظر کارشناس برای باغ مصرف کرد. همچنین کمبود عنصر کلسیم و بر به ترک خوردن میوهی انار کمک منجر خواهد شد، پس باید در زمانهای طلایی نسبت به استفاده از این عناصر اقدام کرد.
روش مبارزهاستفاده بهینه و کارشناسی شده از کودهایی که ازُته هستند یکی از راهکارهای اصلی است. همچنین استفاده از عناصر کلسیم و بُر در برنامه غذایی گیاه تا حد زیادی از ترک خوردن انار جلوگیری خواهد کرد. عنصر بُر علاوه بر نقشی که در استحکام انار دارد باعث تثبیت عنصر کلسیم در گیاه میشود. توجه داشته باشید که با توجه به آزمون خاک میشود از کودهای کلسیمی همراه با آبیاری و از کود بُر به فرم کلاته در محلولپاشی استفاده کرد.
شاید برای شما جالب باشد اما اختلاف دمای شبانه روز باعث بهتر شدن طعم و رنگ میوهی انار میشود. اما اگر این این اختلاف دما خیلی محسوس باشد و از یک حدی بیشتر شود در این صورت ممکن است موجب بروز خسارت شود. درواقع اگر شبهای بسیار سرد و روزهای بسیار گرم را داشته باشیم پوست میوه ترک خورده و بازار پسندی آن به شدن کاهش مییابد.
روش مبارزهبرای جلوگیی از این مشکل باید قبل از احداث باغ و کاشت درختان بررسی شرایط منطقه انجام شود و در صورتی که اختلاف دما محسوس بود از احداث باغ انار خودداری شود. با این حال داشتن برنامهی تغذیهای کامل و استفاده از اسیدآمینهها برای جلوگیری از بروز خسارت ناشی از تنش دما بسیار موثر است.
رسیدگی بیش از حد میوه انار
هر محصولی قطعا یک سیکل مشخصی از مراحل اولیه تا مراحل نهایی را باید طی کند و پس از رسیدن کامل برداشت شود. محصولی مانند انار نیز نباید خیلی زود و نه خیلی دیر برداشت شود. در واقع با توجه به شرایط ظاهری محصول میتوان تشخیص داد که آیا الان زمان درست برداشت میوه هست یا نه. حال اگر انار در زمان درست برداشت نشود میوه بر روی درخت بیش از حد رسیده میشود. در این صورت ممکن است پوست انار به دلیل زیاد رس شدن دچار عارضه ترک خوردگی شود.
از دیگر عوامل ترک خوردن پوست میوه انار میتوان به خسارت ناشی از تغذیه آفات، بروز بیماریهای گیاهی، تنشهای ناشی از بیماری و همچنین سرمای زود رس پاییزه و آبیاری بیش از حد قبل از برداشت اشاره کرد.
به صورت کلی برای مبارزه و کنترل ترک خوردن انار بهتر است اقدامات زیر را به صورت تکمیلی انجام داد:
به منظور جلوگیری از تنش آبی یک برنامه آبیاری دقیق و منظم داشته باشید.
به منظور افزایش انعطاف پذیری پوست میوه از هورمونهای کنترل کننده رشد استفاده کنید.
به منظور افزایش کیفیت میوه یک برنامه تغذیهای اصولی تحت نظر کارشناس داشته باشید.
اگر قصد احداث باغ انار دارید، حتما منطقه را از نظر اقلیمی بررسی کنید و مطمئن شوید برای کشت انار مناسب است.
باید توجه داشت که مصرف کودهای حاوی پتاسیم بالا به ویژه بعد از تشکیل میوه علاوه بر افزایش کیفیت میوه موجب افزایش قابلیت کشسانی پوست میوه و در نتیجه کاهش خسارت ترکیدگی میشود.