برنج یک گیاه مهم و استراتژیک در دنیا به حساب میآید که تقریبا وعدهی اصلی 50 درصد از مردم دنیا را شامل میشود. معمولا گیاه برنج به صورت کلی به سه دستهی برنج آسیایی، برنج آفریقایی و برنج وحشی تقسیم میشود که برنجهای آسیایی بیشترین سهم را در تامین نیاز جهانی دارند.
باتوجه به نیاز های روز در دنیای کشاورزی تقریبا برای هر عارضه گیاهی میتوان یک راهکار اختصاصی پیدا کرد. اگر درمیان بیماریها و علائم کمبود عناصر در گیاه برنج کمی جستجو کنیم به مشکلاتی برخورد خواهیم کرد که کلید رفع آن در دست کود سیلیکات پتاسیم است. سیلیکات پتاسیم یک ترکیب شیمیایی غیرآلی متشکل از سیلیسیم و پتاسیم است. قطعا مهمترین تاثیری که این کود بر روی گیاهان میگذارد ضخیمتر کردن بافت کوتیکولی است. این ضخامت به گیاه کمک میکند تا در برابر عوامل محیطی، آفات و بیماری از خود مقاومت خوبی نشان دهد. باتوجه به اینکه سیلیسیم یک عنصر ضروری برای گیاه به شمار نمیرود، اکثر گیاهان بدون حضور این عنصر رشد عادی خود را دنبال میکنند. اما برخی گیاهان علائم کمبود سیلیس را در خود نشان میدهند که عمدتا این علائم در گیاه برنج بیشتر مشاهده میشود.
کود مایع سیلیکات پتاسیم باعث افزایش مقاومت گیاهان در برابر انواع آفات، بیماریهای قارچی و تنشهای محیطی (شوری، سرما، گرما و …) میشود. وجود دو عنصر سیلیس و پتاس در کنار هم علاوه بر اینکه اثر همدیگر را تشدید میکنند باعث افزایش فتوسنتز، کاهش میزان تبخیر و تعرق، کاهش اثرات سوء عناصر سنگین، افزایش رشد جوانه انتهایی، افزایش تعداد و استحکام ساقهها، کاهش ورس (خوابیدگی) در غلات و افزایش مقاومت گیاه در مقابل حشرات مکنده میشود.
تقویت دیواره سلولی و افزایش مقاومت در برابر بیماری و آفات
خنثی سازی اثرات مخرب فلزات سنگین مانند کادمیوم و آلومینیوم
افزایش مقاومت گیاه برنج در برابرعوامل محیطی (مقاومت گیاه را در برابر تنشهایی مانند خشکی، شوری و تغییرات دمایی افزایش میدهد).
تاثیر سیلیکات پتاسیم درجلوگیری از بیماریهای قارچی
مصرف کود سیلیکات پتاسیم به دلیل وجود عنصر سیلیس در این ترکیب موجب ایجاد استحکام دیوارههای سلولی و افزایش مقاومت گیاه میشود. این عامل از ورود طیف گستردهای از اسپورهای قارچی به درون گیاه جلوگیری میکند و احتمال پوسیدگی و آلوده شدن را به شدت کاهش میدهد.
تاثیر سیلیکات پتاسیم بر آفات مکنده
با محلول پاشی سیلیکات پتاسیم و در نتیجه افزایش ضخامت ساقه و برگهای جوان به طبع کار را برای نفوذ و خسارت آفات مکنده بسیار سخت میکند. این کود به کاهش حملات آفاتی همچون پسیلها، شتهها و تریپس کمک میکند و به عنوان پیشگیری از خسارت این آفات بسیار مفید واقع میشود.
نقش سیلیکات پتاسیم در جلوگیری از آفتاب سوختگی
کود سیلیکات پتاسیم با ایجاد یک لایهی محافظ و افزایش استحکام دیوارهی سلولی گیاه باعث افزایش مقاومت پوسته میشود و صدمات ناشی از نور خورشید را به شکل مطلوبی کاهش میدهد. تابش شدید نور خورشید و افزایش دما موجب آفتاب سوختگی در برگ درختان میگردد. آفتاب سوختگی نیز سبب تضعیف سبزینگی گیاهان میگردد.
افزایش انبارمانی محصول
به دلیل تقویت محصول با عناصر غذایی سیلیسیم و پتاسیم ماندگاری محصول افزایش مییابد. بنابراین زمان انبار داری محصول نیز با کاهش خرابی و تلفاتی، افزایش مییابد.
بهترین زمان محلولپاشی سیلیکات پتاسیم در برنج زمانی است که ساقه برنج نیاز به استحکام بالایی دارد تا بتواند در برابر باد، باران و … از خود مقاومت نشان دهد. اما به صورت کلی میتوان سه مرحله را برای مصرف سیلیکات پتاسیم در برنامه کودی قرار داد:
زمانی که برنج درحال تولید برگهای اولیه میباشد (مرحله رویشی با توسعه پنجه و برگهای بیشتر و افزایش تدریجی ارتفاع بوته مشخص میشود. تعداد روزهای مرحله رشد رویشی بستگی به انواع برنج دارد، اما معمولا بین ۵۵ تا ۸۵ روز است).
زمانی که گیاه درحال تولید خوشههای حاوی دانه برنج میباشد (از دیگر مراحل رشد برنج مرحله تولید مثل است. اولین نشانه این است که گیاه برنج آماده ورود به مرحله تولید مثل است که از ساقه برگ تشکیل شده است).
دوهفته قبل از برداشت محصول (مرحله برداشت معمولا ۳۰ روز طول میکشد. روزهای بارانی یا دمای پایین ممکن است فاز رسیدن را طولانی کند، در حالی که روزهای آفتابی و گرم ممکن است آن را کوتاهتر کنند).
بهترین روش مصرف کود سیلیکات پتاسیم به صورت محلولپاشی میباشد. به صورتی که بعد از محلولپاشی، کل گیاه آغشته به محلول سیلیکات پتاسیم شود.
سیلیکات پتاسیم را میتوان به صورت کود آبیاری نیز استفاده کرد، اما برای جلوگیری از آبشویی و صرفه اقتصادی، بهتر است از روش محلولپاشی استفاده کنید.
علائم کمبود سیلیس در برنج چیست؟
کاهش عملکرد کلی گیاه
افزایش حالت نکروزه در گیاه برنج
تاخیر در رشد گیاه و عدم باروری مطلوب
تشدید ورس (خوابیدگی) ساقه و برگ در گیاه
کلام آخر:
سیلیکات پتاسیم میتواند یک راهکار مناسب برای کشت محصولات سالم و با کیفیت باشد. اما باید توجه داشت که این کود تنها خواص پیشگیرانه دارد ونمیتوان به عنوان یک درمان قطعی به آن نگاه کرد. تمام ویژگیهای ذکر شده در این مقاله را میتوان در سیلیکات پتاسیمتاپ پلاس، محصول شرکت کیمیا کود پارس یافت. ما همواره در صدد یافتن بهترین نوع فرمولاسیون کودی در جهت ارتقا و افزایش کمی و کیفی محصولات زراعی، باغی، گلخانهای و دانههای روغنی برای کمک به صنعت کشاورزری و کشاورزان عزیز هستیم.
برای اطلاعات بیشتر و مشاوره در مورد نحوه مصرف کود سیلیکات پتاسیم با کارشناسان ما در ارتباط باشید.
نویسنده و تهیه کننده مقاله: جناب آقای مهندس علی قافله باشی