گیاهان مانند تمام موجودات زنده برای تولید انرژی و رشد و نمو نیاز به عناصر غذایی دارند. یکی از عناصر غذایی مورد نیاز در گیاهان عنصر کلسیم است، که در صورت کمبود کلسیم در گیاهان، گیاه یکسری علائم و نشانههایی را از خود بروز میدهد. بارزترین نشانه کمبود کلسیم پوسیدگی گلگاه در میوه و سوختگی نوک برگ است. اگر میخواهید بیشتر با نقش این عنصر ضروری در گیاه و علائم و درمان کمبود آن آشنا شوید تا انتهای این مقاله همراه ما باشید.
عنصر کلسیم از جمله عناصر معدنی بسیار مهم و پرمصرف در گیاهان است. کلسیم در گیاهان یکی از اجزای اصلی دیوارهی سلولی بوده و موجب استحکام دیواره سلولی خواهد شد به همین دلیل باعث افزایش مقاومت گیاهان در برابر تنشهای محیطی و آفات و بیماریهای گیاهی میشود. این عنصر یکی از عناصر تاثیرگذار بر بهبود کیفیت میوه، افزایش مدت انبار داری و حمل و نقل بهتر محصول محسوب میشود. از دیگر نقشهای کلسیم در گیاهان میتوان به کاهش ریزش برگ، میوه و گل در درختان، تنظیم فرآیندهای آنزیمی و هورمونی و رشد طولی شاخهها و ریشهها اشاره کرد.
کمبود کلسیم ابتدا در برگهای جوان مشاهده میشود زیرا برگهای بالغ میزان کلسیم بیشتری در بافتهای خود ذخیره کردهاند. به طور کلی کمبود کلسیم موجب بدشکلی و پیچیدگی برگها میشود. این بدشکلی به علت از بین رفتن بافت سلولها و در نتیجه مرگ بافت در برگهای جوان میباشد. همچنین برگها از نظر ظاهری کوچکتر (سطح برگ جمع میشود)و عصایی شکل میشوند. در ادامه در قسمتهای جوان برگها علائم نکروز دیده میشود. زیرا در این قسمت گیاه آوندهای چوبی کمتری دارد. از دیگر علائم کمبود کلسیم میتوان به مرگ جوانهی انتهایی و مرگ نوک ریشه و از بین رفتن سلولهای مریستمی اشاره کرد. ریشهی گیاهانی که دچار کمبود کلسیم هستند دچار کندی و توقف رشد میشود و جذب سایر عناصر نیز ممکن است با مشکل مواجه شود. همچنین کبود این عنصر میزان تنفس (باز و بسته شدن روزنهها) را در گیاهان افزایش میدهد همین امر سبب میشود انبار داری محصول به شدت کاهش پیدا کند. این نشانههایی که به آنها اشاره شد، علائم عمومی و کلی در گیاهان بودند؛ اما گاهی با توجه به نوع گیاه، یکسری علائم خاص در گیاهان بروز پیدا میکند که در ادامه به آنها اشاره شده است.
کمبود کلسیم در گیاهان ممکن است به دلیل کمبود یا وجود نداشتن این عنصر در خاک باشد. در برخی موارد کلسیم در خاک وجود دارد اما گیاه نمیتواند آن را جذب کند و هنوز نشانههای کمبود کلسیم را در گیاه مشاهده میشود. ممکن است به دلیل وجود میزان بالای آمونیوم در گیاه جذب کلسیم از خاک و انتقال آن در گیاه دچار مشکل شده باشد. در واقع نسبت ازُت به کلسیم است که موجب کمبود کلسیم در گیاه خواهد شد. اگر این نسیت برابر 10 باشد میوه دچار عارضههای فیزیولوژکی ناشی از کمبود کلسیم نخواهد شد، اما اگر این نسبت برابر با 30 یا بیشتر باشد میوه دچار کمبود کلسیم میشود. هچنین هنگامیکه میزان تعرق در برگها کم باشد منجر به کاهش کلسیم در برگها میگردد. توجه داشته باشید که اگر خاک اسیدی باشد میزان جذب کلسیم به حداقل یا صفر میرسد. اصلاح خاک در این شرایط میتواند یک راه حل مناسب باشد. شوری خاک میتواند از دیگر دلایل عدم جذب کلسیم توسط گیاهان باشد.
قبل از استفاده از هر کودی بهتر است ابتدا آزمون خاک انجام دهید. با این کار تمام کمبودها، بافت و ساختمان خاک مشخص خواهد شد. همانطور که اشاره شد گاهی ممکن است کلسیم در خاک موجود باشد و فقط نیاز به اصلاح خاک باشد. در صورت اصلاح خاک، دیگر نیاز به استفاده از کود نیست. اما اگر آنالیز آزمون خاک کمبود کلسیم را نشان داد، در این صورت میتوانید از کودهای حاوی کلسیم و یا نیترات کلسیم استفاده کنید. کود مایع کلسیم بُر یکی از محصولاتی است که میتوانید استفاده کنید. بهترین زمان برا ی استفاده از کلسیم بُر مایع قبل از گلدهی و پس از تشکیل میوه است. نیترات کلسیم را نیز در مرحله تشکیل میوه (فندقی شدن میوه) میتوانید استفاده کنید.
تولیدکننده انواع نهادههای کشاورزی